Κειμενικά Είδη

Παραγωγή γραπτού λόγου

1. Ημερολόγιο

Ένα ημερολόγιο περιέχει γεγονότα, εμπειρίες, σκέψεις, συναισθήματα, επιθυμίες και ό,τι άλλο αφορά τη ζωή μας. Η καταγραφή όλων των παραπάνω σ’ ένα ημερολόγιο – σημειωματάριο σε βοηθάει να βελτιώσεις το γραπτό λόγο σου. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι μεγαλώνοντας θα έχεις την ευκαιρία «να γυρίσεις το χρόνο πίσω» και να θυμηθείς τα μαθητικά χρόνια σου. Εξάλλου, καθώς θα αρχίζεις να γράφεις το ημερολόγιό σου, θα διαπιστώσεις ότι σιγά σιγά θα αρχίζεις να γνωρίζεις καλύτερα τους φίλους σου και-κυρίως-τον ίδιο σου τον εαυτό, όταν θα ξαναδιαβάζεις τις σελίδες του μετά από λίγο καιρό βλέποντας τα γεγονότα από μικρή χρονική απόσταση. Επίσης, θα σε βοηθήσει να αποφορτιστείς συναισθηματικά καθώς θα γράφεις για όμορφες , αλλά και για πιο περίπλοκες οι δύσκολες καταστάσεις στη ζωή σου.

Για να γράψεις το ημερολόγιό σου μπορείς να ακολουθήσεις τις παρακάτω οδηγίες:

α.     Όταν περιγράφεις τις εμπειρίες σου, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείς το πρώτο πρόσωπο ενικού, π.χ. «Στις διακοπές, όμως, βγαίνω έξω κάθε μέρα». Να θυμάσαι ότι το ημερολόγιο είναι ένας έμπιστος φίλος, γι’ αυτό μπορείς να του μιλάς όπως θα μιλούσες σ’ ένα φίλο ή φίλη σου, π.χ. «Πες μου, αγαπητό μου ημερολόγιο, εσύ θα άντεχες;»

β.     Στο ημερολόγιο χρειάζεται πρώτα να γράφεις την ημερομηνία στην αρχή της σελίδας πάνω δεξιά, π.χ. Δευτέρα 8 Οκτωβρίου 2012. Μερικοί προτιμούν αντί για την ημέρα να γράφουν το όνομα της πόλης, π.χ. Θεσσαλονίκη, 8 Οκτωβρίου 2012.

γ.      Από κάτω αριστερά μπορείς να χρησιμοποιείς τη φράση «αγαπημένο μου ημερολόγιο» ή «αγαπητό μου ημερολόγιο», όπως δηλαδή θα έγραφες γράμμα σ’ ένα φίλο ή φίλη σου.

Δείτε το παρακάτω παράδειγμα.

Ζλάτλα Φιλίποβιτς, 

Ένα Ημερολόγιο από το  Σεράγεβο (απόσπασμα)

Δευτέρα 29 Ιουνίου 1992

Αγαπητέ Μίμυ,

ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΠΙΑ ΤΟΥΣ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΥΣ! ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΒΙΔΕΣ ΠΟΥ ΠΕΦΤΟΥΝ! ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ! ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ! ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΕΙΝΑ! ΚΑΙ ΤΗ ΔΥΣΤΥΧΙΑ! ΚΑΙ ΤΟ ΦΟΒΟ! Η ζωή μου δεν είναι όλα αυτά! Δεν μπορεί κανείς να κατηγορήσει μια μαθήτρια έντεκα χρονών επειδή θέλει να ζήσει! Μια μαθήτρια που δεν πηγαίνει πια στο σχολείο, που δε νιώθει καμία χαρά, καμία από τις συγκινήσεις μιας μαθήτριας. Ένα παιδί που δεν μπορεί να παίζει πια, που έχει μείνει χωρίς φίλες, χωρίς ήλιο, χωρίς πουλιά, χωρίς επαφή με τη φύση, χωρίς φρούτα, χωρίς σοκολάτες, χωρίς καραμέλες, ένα παιδί που έχει μείνει μόνο με λίγο γάλα σε σκόνη. Ένα παιδί που, με μια μόνο λέξη, δε ζει σαν παιδί. Ένα παιδί του πολέμου. Τώρα πια συνειδητοποιώ πραγματικά ότι βρίσκομαι μέσα σ’ έναν πόλεμο, ότι είμαι μάρτυρας ενός βρόμικου και απεχθούς πολέμου. Εγώ, όπως επίσης και χιλιάδες άλλα παιδιά μιας πόλης που καταστρέφεται, κλαίει, θρηνεί, ελπίζει σε μια βοήθεια που δε θα έρθει. Θεέ μου, θα σταματήσουν όλα αυτά μια μέρα, θα μπορέσω να ξαναγίνω μαθήτρια, να ξαναγίνω ένα παιδί που θα είναι χαρούμενο επειδή είναι παιδί; Άκουσα να λένε ότι η παιδική ηλικία είναι η πιο όμορφη περίοδος της ζωής. Ήμουν χαρούμενη όταν ζούσα σαν ένα φυσιολογικό παιδί, αυτός ο βρόμικος πόλεμος, όμως, μου πήρε τα πάντα. Για ποιο λόγο; Είμαι θλιμμένη. Θέλω να κλάψω. Κλαίω.
Η Ζλάτα σου

Πηγές

http://sykees8.blogspot.com/2012/09/blog-post_862.html
http://alexgger.blogspot.com/2013/06/blog-post_7.html

2. Άρθρο

ΠΗΓΗ   https://www.slideshare.net/somakris/ss-66101278

παράδειγμα άρθρου

Έθιμα και παραδόσεις του Πάσχα

Σε λίγες μέρες κάθε γωνιά της Ελλάδας θα γιορτάσει το Πάσχα τη μεγαλύτερη γιορτή της ορθοδοξίας με το δικό της μοναδικό τρόπο. Τα κόκκινα αυγά, τα τσουρέκια, το κάψιμο του Ιούδα, ο Επιτάφιος, οι λαμπάδες με το Άγιο Φως, τα βαρελότα που χαιρετίζουν την Ανάσταση είναι μερικά από τα πιο γνωστά έθιμα του Πάσχα μας.

Τα λαϊκά μας έθιμα περιλαμβάνουν το δείπνο μετά την Ανάσταση με κύριο φαγητό τη μαγειρίτσα, το τσούγκρισμα των κόκκινων αυγών το φιλί της αγάπης και το σούβλισμα του αρνιού την Κυριακή του Πάσχα.

Όμως σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας, το σούβλισμα του αρνιού γίνεται τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα, όπως στην Κέρκυρα και σε ορισμένες πόλεις της Ηπείρου. Στην Κέρκυρα, το Μεγάλο Σάββατο, μετά την πρώτη Ανάσταση, οι κάτοικοι πετούν τεράστια κανάτια γεμάτα νερό, τους μπότηδες, από τα μπαλκόνια τους! Θέαμα που προκαλεί πάντα ενθουσιασμό στο πλήθος.

Η πανέμορφη Πάτμος το νησί της Αποκάλυψης, όπως συνηθίζεται να ονομάζεται, γιατί εκεί έγραψε ο Ιωάννης την Αποκάλυψη, συγκεντρώνει πάρα πολύ κόσμο τις ημέρες του Πάσχα, γιατί ακολουθεί πιστά όλες τις παραδόσεις μας. Ένα από τα ωραιότερα έθιμα είναι αυτό της Μεγάλης Πέμπτης, όπου γίνεται η αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου και του Νιπτήρα, τους ρόλους των 12 Αποστόλων υποδύονται μοναχοί ή κληρικοί και το ρόλο του Χριστού ο ηγούμενος της Μονής Θεολόγου.

Την Κυριακή του Πάσχα, στο μοναστήρι της Πάτμου γίνεται η 2η Ανάσταση, όπου το Αναστάσιμο Ευαγγέλιο διαβάζεται σε επτά γλώσσες από τον ηγούμενο και μοιράζονται κόκκινα αυγά.

Όλοι βέβαια γνωρίζουμε τον ρουκετοπόλεμο στην Χίο. ΄Εχει τις ρίζες του στην εποχή της τουρκοκρατίας και γίνεται ανάμεσα σε δύο ενορίες του Βροντάδου, την ενορία του Αγίου Μάρκου και την ενορία της Παναγίας της Ερειθανής.
Οι κάτοικοι της Κοζάνης, κάνουν ανάσταση στο νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου. Με αναμμένη τη λαμπάδα τους περιμένουν στο μνήμα του νεκρού τους το Χριστός Ανέστη και αφήνουν ένα κόκκινο αυγό στο μνήμα.

Στην Κύθνο, την Κυριακή του Πάσχα, στήνεται στην πλατεία του νησιού μία κούνια στην οποία κουνιούνται αγόρια και κορίτσια ντυμένα με παραδοσιακές φορεσιές. Αυτός ή αυτή που θα κουνήσει κάποιον δεσμεύεται για γάμο!

Ατέλειωτα τα Πασχαλινά ήθη και έθιμα της πατρίδας μας. Οι Έλληνες όπου και αν βρίσκονται, μακριά από την Ελλάδα, θα γιορτάσουν το Πάσχα με πίστη, κατάνυξη, χαρά και ελπίδα!

πηγή    https://www.paidorama.com/ethima-kai-paradoseis-toy-pasha

Στο παραπάνω άρθρο εντοπίστε τα εξής:

Τίτλο

θέμα

Βασικές Πληροφορίες

Αποδέκτες

εικόνες με έθιμα του Πάσχα

Γράψε κι εσύ ένα άρθρο με τα εξής χαρακτηριστικά:

Τίτλος: Φέτος το Πάσχα μένουμε σπίτι

Θέμα: Πώς η καραντίνα λόγω του κορονοϊού επηρέασε τα πασχαλινά έθιμα φέτος

Βασικές πληροφορίες: ο εορτασμός του Πάσχα, ο κορονοϊός, τα περιοριστικά μέτρα, τα έθιμα που τηρήσαμε και φέτος με αλλαγές/τροποποιήσεις και μη. Τα έθιμα που δεν τηρήσαμε.

μην ξεχάσετε να υπογράψετε στο τέλος.

αποδέκτες: οι μαθητές της σχολικής εφημερίδας

Επικοινωνιακό Πλαίσιο

τι είναι;

Είναι οι ιδιαίτερες περιστάσεις/συνθήκες κάτω από τις οποίες γράφεται ένα κείμενο ή εκφωνείται ένας λόγος.

τι προσέχουμε όταν ερευνούμε το επικοινωνιακό πλαίσιο;

*τον πομπό, αυτόν που στέλνει το μήνυμα

*το δέκτη, αυτόν που λαμβάνει το μήνυμα

*τον σκοπό για τον οποίο συντάχθηκε το μήνυμα

*το μήνυμα, και συγκεκριμένα ποιο είναι το περιεχόμενο του μηνύματος και ποιο το ύφος.

3. Επιστολή – Γράμμα

Η ΔΟΜΗ – ΤΑ ΜΕΡΗ ΜΙΑΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ

Τόπος και χρόνος (γράφεται πάνω δεξιά), π.χ.  Πάρος, 21 Ιουνίου 2015

Προσφώνηση: π.χ. Αγαπημένη μου Μαρία… (γράφεται πάνω αριστερά)

Το περιεχόμενο της επιστολής:

•  Πρόλογος: η αφορμή για τη σύνταξη της επιστολής και ο σκοπός του επιστολογράφου.
• Κύριο Μέρος: παρουσίαση και ανάλυση του θέματος, η άποψη του επιστολογράφου.
• Επίλογος: ανακεφαλαίωση και επίκληση στον αποδέκτη της επιστολής να κατανοήσει τον προβληματισμό του αποστολέα

Αποφώνηση: π.χ. Φιλικά (γράφεται κάτω δεξιά)

ΤΑ ΕΙΔΗ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥΣ

Α) ΦΙΛΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

• Τυπικά χαρακτηριστικά: Προσφώνηση: «Φίλε Γιάννη , Φίλε μου κ.λπ.» / Αποφώνηση: «Με αγάπη , Φιλικά κ.λπ.»
• Ύφος: απλό, οικείο, προσωπικό, φυσικό που φανερώνει φυσικότητα και οικειότητα.
• Αρχίζουμε την επιστολή αναφερόμενοι στην αφορμή και στο θέμα.
• Κλείνουμε την επιστολή αναμένοντας τα σχόλια και τις σκέψεις του («Αναμένω με αγωνία τις σκέψεις σου…», «Θα με ενδιέφερε πολύ και η δική σου άποψη…» κ.λπ.).

Β)  ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

• Τυπικά χαρακτηριστικά: Προσφώνηση: «Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, Κύριε Διευθυντά»,/   Αποφώνηση: «Με σεβασμό, Με εκτίμηση κ.λπ.»
• Ύφος: τυπικό και επίσημο που φανερώνει σεβασμό και εμπιστοσύνη και δεσμεύει τον αποδέκτη να ανταποκριθεί στο αίτημά μας.
•  Αρχίζουμε την επιστολή αναφέροντας  ποιοι είμαστε και το  θέμα της επιστολής. Γράφουμε δηλαδή  για ποιο σκοπό στέλνουμε την επιστολή. Μπορούμε να αναφέρουμε επίσης με ποια αφορμή και γιατί την στέλνουμε στο συγκεκριμένο πρόσωπο ή Αρχή. Λόγου χάρη, «Είμαστε το 15μελές Συμβούλιο του Γυμνασίου Πάρου…,  Αφορμή για την επιστολή αυτή …, Αποφασίσαμε να σας στείλουμε την επιστολή αυτή διότι είστε το πιο αρμόδιο πρόσωπο…,Προσδοκούμε να ακούσετε με προσοχή τις σκέψεις και προτάσεις μας, προκειμένου να… κ.λπ.»)
• Εκφράζουμε με ευγένεια τις σκέψεις και διαμαρτυρίες μας: Για παράδειγμα, «Επιτρέψτε μας να…, Θα επιθυμούσαμε να…, Θα θέλαμε να…, αισθανόμαστε την ανάγκη να… κ.λπ.»
• Κλείνουμε την επιστολή εκφράζοντας τη βεβαιότητα πως ο παραλήπτης θα συμμεριστεί τον προβληματισμό μας και αναμένοντας τη θετική του ανταπόκριση…

πηγή

πηγή

Καθαρά Δευτέρα 

Αφού διαβάσετε το παρακάτω άρθρο συζητείστε

άρθρο

α. Ποια έθιμα αναβιώσατε φέτος με την οικογένειά σας, ποια όχι και γιατί;

β. Υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο δρώμενο που λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο στον τόπο καταγωγής σας; 

4. Ομιλία

Δομή προσχεδιασμένου προφορικού λόγου
Προσφώνηση
Εισαγωγικός χαιρετισμός π.χ. Αγαπητοί συμμαθητές,  / Αγαπημένοι φίλοι, / Σεβαστό κοινό, / Κυρίες και κύριοι

Πρόλογος-Eισαγωγή
Παρουσίαση του θέματος
Κύριο μέρος

• Αφήγηση׃ Αναδρομή στο παρελθόν
• Βεβαίωση׃ Αποδεικτικό υλικό
• Ανασκευή׃ Απόκρουση των αντίπαλων επιχειρημάτων

Επίλογος
Περιεκτική ανακεφαλαίωση
Επιφώνηση
Καταληκτικός χαιρετισμός π.χ. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. / Σας ευχαριστώ θερμά που με ακούσατε.

το ύφος μπορεί να είναι επίσημο ή φιλικό.

Απευθυνόμαστε σε κοινό και έτσι χρησιμοποιούμε ΄β ή ά πρόσωπο.

Δεν γράφουμε στο τέλος το όνομά μας, αλλά το δηλώνουμε στον πρόλογο.

Δεν ξεχνάμε να αλλάζουμε παραγράφους.

υλικό

παράδειγμα ομιλίας [Βουλή των Εφήβων]

Αγαπητέ κύριε Πρόεδρε,
Η λανθασμένη χρήση της από τα Μ.Μ.Ε. σε συνδυασμό με την εισροή των νεολογισμών και
της γλώσσας του ΙΝΤΕΡΝΕΤ, αλλά και το προβληματικό υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα, έχουν
σαν άμεση συνέπεια την αλλοτρίωση της γλώσσας μας, κάτι που δε βοηθάει και στην αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού. Θα ήθελα να αναφερθώ στην παγκοσμιοποίηση και στην επίδραση που θα έχει στην αλλοτρίωση της πολιτιστικής μας παράδοσης και κληρονομιάς. Ενώ σήμερα ζητούμε την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα, γνωρίζοντας τουλάχιστον πού βρίσκονται, με την παγκοσμιοποίηση θα είναι μάταιο να σκεφθούμε την αναζήτηση των βασικών πολιτισμικών μας στοιχείων.
Ευχαριστώ πολύ